Goed fout of op een foute manier goed?
Wat is toch de reden dat het schoolsysteem van nu zo graag aanstuurt op waarschuwen en belerend toespreken? Wat is de reden dat we als onderwijzers (en zeker ook als schoolbestuur) blijven wijzen i.p.v. hand in eigen boezem te steken? Niet wat doe jij fout, maar wat doe IK fout? Niet het is nodig dat jij jouw mentaliteit aan past , maar ik ga mijn inzet aanpassen.
Geen collectieve mails meer naar een heel leerjaar over tegenvallende resultaten waarvan de verantwoordelijkheid bij de ouders en leerlingen wordt gelegd (TRUE story!), maar een mail met de constatering dat het gewenste niveau niet behaald wordt en dat er eerst door school en daarna sámen gekeken wordt naar de meest passende oplossing.
Vanuit de verandering in jezelf stimuleer je jouw omgeving ook te veranderen. Ben eens het voorbeeld, En dan dus niet het spreekwoordelijke schoolvoorbeeld (lees volgens het boekje), maar juist het imperfecte voorbeeld. Het “al doende leer ik”-voorbeeld.
Het lijkt wel of er collectieve angst is voor fouten maken. En dan niet door studenten nee juist de docent is doodsbang gepakt te worden op een fout. Want laten we eerlijk zijn ook dát is wat er gebeurd op dit moment. Maakt iemand wel een fout, dan staan de mensen in de rij om je te veroordelen, zwart te maken en neer te halen bij het bestuur. Want de toekomst van extreem getalenteerde personen staat op het spel. <zucht>
En die angst voor fouten maken zorgt er voor dat we extra alert zijn op fouten van anderen. En we een steeds hogere lat leggen. Of zout op iedere spreekwoordelijke slak. Naar mijn mening dus vaak die laatste. Ik krijg regelmatig opmerkingen over een typefout of een spellingsfout in mijn teksten. Ik ben bar slecht in -d en -t. Altijd al geweest. Ik heb geen dyslexie, wel desinteresse voor een d (of dus een t) meer of minder. Ben ik daardoor slechter in wat ik doe? Volgens veel onderwijzers in mijn netwerk wel. “Binnen het onderwijs iets voor elkaar willen krijgen, Reen, gaat je nooit lukken als je een spel e/o/ tikfout in je tekst hebt staan”. Ik nam dat altijd heel serieus. Vooral het gevoel niet goed genoeg te zijn. En de stress die dat opleverde bij ieder spontaan opgekomen goede tekst, die ik dus niet kon posten, omdat het door minimaal 4 mensen nagekeken diende te worden, want: ANDERS BEN IK EEN NO-GO.
Best bizar toch? Mijn talent is om mensen mee te nemen in een verhaal. Met name geschreven in lekker bekkende woorden en gestroomlijnde volzinnen. En dat zou dan volledig van tafel geveegd worden omdat ik de t achter word vergeten ben…. Serieus?
Of nog beter: mijn andere talent is om als een klokken luidende cheerleader individuen, teams of hele scholen te overtuigen van de noodzaak om dingen nét even anders aan te pakken. Zodat het onderwijs perfect blend met de jongeren van nu. En daar luister je dan niet naar ómdat je als onderwijzend orgaan besloten hebt dat taalfouten een onvergeeflijk vergrijp is?! Niet als een leerling, natuurlijk niet! Wél als een volwassen en verder prima functionerend persoon dat een ander misschien iets kan leren. Want zonder d (of t) kan ik jou niets leren?
Ik stop daar dus mee! Met dat stressen. Over een d en een t. Maar ook over het maken van een fout. Of het vergeten van iets. Of het gewoon heel eventjes niet weten. Ik wil onze tieners laten zien dat ook “later als je groot bent” je niet perfect hoeft te zijn. Dat je van je éigen fouten kunt leren, zonder gecancelled te worden. En dat mijn boodschap ook over komt met en -d, gewoon omdat dat wat ik zég heel erg klopt.
Ik daag iedere docent uit om hetzelfde te doen. Gewoon wat minder angst. En wat meer mens. Ben als docent het wandelende rolmodel: juist door fouten te ownen, je uit te spreken en je kwetsbaar op te stellen. Kijk in de spiegel en ben eerlijk tegen jezelf over waar je te kort door de bocht gaat, waar je zelf meer waarde toe had kunnen voegen en wat je anders had kunnen doen. Ben je eigen strenge stem waar het er daadwerkelijk toe doet. En laat los waar het stiekem een beetje geneuzel is. Niet helemaal goed, is soms ook gewoon goed. Voor jou en zéker voor je leerling!